تشخیص جنسیت جوجه های نر و ماده برای پرورش دهنده ها از اهمیت بالایی برخوردار است. زمانی که قصد پرورش مرغ گوشتی را دارید، طبیعتا باید جوجه خروس ها از همان ابتدا از جوجه مرغ ها جدا کرده و آنها را به صورت جداگانه پرواری کنید. چون که جیره غذایی جوجه های ماده با نر ها متفاوت است، هم چنین قیمت متفاوتی نیز در بازار دارند. 

این موضوع در مورد مرغ ها تخم گذار نیز صدق می کند چون که مرغ های تخمگذار جیره غذایی متفاوتی نسبت به خروس دارند و باید از همان اوایل شناسایی و تفکیک شوند. در گله های مولد تخم نطفه دار نیز باید نسبت نر به ماده ۱ به ۴ باشد یعنی به ازای هر یک خروس باید ۴ مرغ و یا بیشتر از آن در سالن وجود داشته باشد. آگاهی از نر و ماده بودن جوجه ها این  امکان را به شما خواهد داد تا نسبت نر و ماده را در سالن به خوبی اجرا کنید و از تخم های نطفه دار با کیفیت و مطمئن بهره مند شوید. 

اگر تولید کننده جوجه های یک روزه هستید، احتمالا مشتریان شما قبل از خرید نوع جنسیت جوجه ها را از شما خواهد پرسید و اگر مهارت و دانش لازم در زمینه شناسایی نر یا ماده بودن جوجه مرغ ها را داشته باشید در سریع ترین زمان ممکن ، جنسیت آنها را داده و مشتریان خریدی رضایت بخش از شما خواهند داشت. 

تشخیص جنسیت جوجه های یک روزه تا هفت روزه از روی بال

بهترین راه برای شناسایی نر از ماده توجه به پرهای آنها می باشد، شاه پر های نر با ماده تفاوتی دارد که پرورش دهنده را قادر به تشخیص می کند. برای اینکار با یک دست پرنده را در دست خود بگیرید و با دست دیگر اقدام به باز کردن یکی از بال های جوجه بکنید. در صورتی که اندازه شاه پرها یکسان و در یک امتداد بودند، می توان به نر بودن آن پی برد. 

اما اگر پرهای بال به صورت نامرتب و در اندازه های کوچک و بزرگ باشند می توان به ماده بودن جوجه اقرار کرد. در تصاویر زیر نر و ماده بودن جوجه ها را از روی بال مشاهده می کنید.

تشخیص جنسیت جوجه های یک ماهه از روی پا

زمانی که جوجه ها سن یک ماهگی را طی کرده باشند، از روی خار پا که در ساق آنها رشد می کند، می توان به مرغ یا خروس بودن آنها پی برد. لازم است بدانید که فقط خروس ها خار پا دارند. 

تشخیص نر یا ماده بودن جوجه از روی کلواک

معمولا کسانی که مهارت لازم را دارند از این روش برای شناسایی جوجه ها استفاده می کنند. اما امتحان کردن این روش خرجی ندارد و به افزایش مهارت شما کمک خواهد کرد. 

برای این کار باید جوجه را در کف دست خود قرار دهید و به پشت بخوابانید تا کلواک (مقعد) او به سمت شما باشد. 

به آهستگی فشار کمی به ناحیه اطراف کلواک وارد کنید تا قسمت داخلی آن نمایان شود، در صورتی که مقعد پرنده دارای برامدگی بود می توان گفت که نر است، اما اگر کاملا صاف و بدون برجستگی بود به احتمال زیاد ماده خواهد بود.

توجه به رفتار جوجه ها 

در حالت کلی جوجه های ماده آرام تر از جوجه های نر هستند و سر و صدای کمتری نیز دارند و در صورتی که بخواهید آنها را بگیرید مقاومت کمتری خواهند کرد. اما جوجه خروس ها جسور تر هستند و امکان گاز کردن انگشتان شما وجود دارد.  

جوجه های نر خودشان را قدرتمند و خشن نشان می دهند و سعی در تسلط بر بقیه دارند، اما جوجه های ماده مظلوم و گوشه گیر هستند و به مقدار کم قانع می شوند. 

توجه به رنگ سر جوجه ها 

زمانی که جوجه ها در سن دو الی سه هفتگی قرار داشته باشند، می توانید از طریق توجه به رنگ سر آنها متوجه نر یا ماده بودن آنها شوید، به این صورت که در سر ماده ها پرهای روشن کمتری وجود دارد، اما این پرها در نر ها بیشتر و وسیعتر است. 

توجه به وزن و جثه جوجه ها 

اگر جوجه مرغ های شما در سن ۳ الی ۴ هفتگی قرار دارند. باید از روی ظاهر آنها بتوانید به نر یا ماده بودن آنها پی ببرید. معمولا جوجه های نر بزرگتر و درشت تر از ماده ها هستند و سر و بدن بزرگتری دارند. 

اما جوجه های ماده کوچکتر و ریزتر به نظر می رسند، در حالت کلی بدانید که خروس ها نسبت به مرغ ها بزرگتر هستند و وزن بیشتری دارند. 

بررسی تاج و ریش جوجه ها در سن یک ماهگی 

زمانی که پرنده های شما سن یک ماهگی خود را رد می کنند، کم کم شاهد رشد تاج و ریش گوشتی در آنها خواهید بود. جوجه های نر تاج و ریش بزرگتر و گوشتی تری دارند اما این قسمت در ماده ها کوچکتر خواهد بود. 

توجه به نوع صدای آنها 

اگر جوجه ها در سن دو ماهگی قرار داشته باشند، از طریق توجه به نوع صدای آنها متوجه نر یا ماده بودن آنها خواهید شد. نرها صدای رسا و بلندی دارند و روزانه چندین بار بانگ می دهند، اما ماده ها اغلب اوقات ساکت هستند و تنها در برخی مواقع صداهای نازک و آرامی را از خود بروز می دهند.